Research digest
Een ICT simulatieprogramma als ondersteuning en/of evaluatietool bij het wetenschappelijk denken in het basisonderwijs.
Sluit de studie aan bij de onderwijspraktijk? - Inleiding p.27
Wordt de studie ondersteund door theorie? - Theoretische verkenning pp.28-29
Welke onderzoeksvraag staat centraal in de studie? - Het onderzoek p.29
Welke onderzoeksmethode werd toegepast? - Onderzoeksopzet pp.29-31
Wat zijn de resultaten van de studie? - Resultaten
Welke conclusies worden geformuleerd? - Conclusie – p.31
Inleiding p.27
Sluit de studie aan bij de onderwijspraktijk?
De studie vertrekt vanuit een problematiek uit de praktijk, namelijk:
aan het einde van de basisschool hebben leerlingen het moeilijk met het systematisch en planmatig uitvoeren van een praktische proef.
Theoretische verkenning pp.28-29
Wordt de studie ondersteund door theorie?
Uit de theorie blijkt dat
- het benoemen van de juiste variabelen in een onderzoeksvraag de eerste stap is bij het systematisch en planmatig oplossen van een onderzoeksvraag (Dejonckheere, Van de Keere, & Tallir, 2011)
- een ICT simulatieprogramma met cognitieve ondersteuning leerlingen ondersteunt in hun denk- en leerproces (de Jong, & van Jolingen, 2009).
Het onderzoek p.29
Welke onderzoeksvraag staat centraal in de studie?
Centraal in de studie staat volgende onderzoeksvraag:
Vormt een ICT simulatieprogramma een effectieve ondersteuning voor het systematisch en planmatig leren oplossen van een onderzoeksvraag en kunnen daarbij onderzoeksvaardigheden worden gestimuleerd, zoals het controleren van de juiste variabelen.
Onderzoeksopzet pp.29-31
Welke onderzoeksmethode werd toegepast?
Methode:
73 11- of 12-jarige leerlingen doorliepen op zelfstandige basis twee digitale proeven aan de hand van een ICT simulatieprogramma. Voorafgaand werd het controleren van variabelen aangeleerd, maar tijdens het doorlopen van het programma was de instructie door de leerkracht minimaal.
Het ICT simulatieprogramma:
Twee proeven
- i.v.m. de concept ‘drijven en zinken’ en ‘wrijving’.
- volgens de fasen van de onderzoekscyclus:
1. Oriëntatiefase:
confrontatie met onderzoeksvraag en selecteren van de juiste variabelen
2. Verkenningsfase:
kiezen van de juiste discrete onafhankelijke variabelen t.a.v. de afhankelijke variabele
3. Uitvoeringsfase:
uitvoering van het onderzoek
4. Herstructureringsfase:
interpreteren van de resultaten a.d.h.v. vragen over het concept
De tijd die elke leerling nodig had om het ICT simulatieprogramma te doorlopen werd geregistreerd als maat voor de vlotheid waarmee de leerlingen een onderzoeksvraag oplossen.
De variabelentest:
Na afloop van het doorlopen van het ICT simulatieprogramma werden de leerlingen getest voor het controleren van variabelen a.d.h.v. een pen en papier test waarin ze gevraagd werden om 9 proeven te beoordelen op hun correctheid.
Resultaten:
Wat zijn de resultaten van de studie?
- Er bestaat een significant negatief verband tussen de scores op de variabelentest en de tijd die leerlingen nodig hebben om een onderzoeksvraag op te lossen.
- Er zijn geen significante verschillen merkbaar tussen jongens en meisjes.
Conclusie p.31
Welke conclusies worden geformuleerd?
In het ICT simulatieprogramma doorlopen leerlingen de fasen van de onderzoekscyclus die aan de basis liggen van wetenschappelijk denken. Bij het uitvoeren van zo’n onderzoeksopdrachten is het belangrijk dat leerlingen leren hun leerproces te reguleren. Een ICT simulatieprogramma kan ingebouwde ondersteuning bevatten die leerlingen hierin begeleidt (o.m. de Jong & van Jolingen, 2009). Het leidt tot een verbetering van het leerproces en op die manier kan een ICT simulatieprogramma een zinvolle bijdrage leveren voor het aanleren en/of evalueren van het systematisch en planmatig oplossen van onderzoeksvragen.
Literatuur
de Jong, T., & van Jolingen, W. (2009) Wat weten we over … Computersimulaties in het VO? Wat kunnen computersimulaties bijdragen aan onderzoekend en ervarend leren? Zoetemeer: Kennisnet.
Dejonckheere, P., Van de Keere, K., & Tallir, I. (2011) Are fourth and fifth grade children better scientists through metacognitive learning? Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 9, 23, 133-156.
