Veel recente onderzoek- en beleidsliteratuur spreekt over onderwijs en onderwijzen in termen van leren. In deze bijdrage laat ik zien dat het spreken over onderwijs en onderwijzen in termen van leren het lastiger heeft gemaakt om aandacht te besteden aan de doelen en de inhoud van het onderwijs en aan het feit dat het in het onderwijs altijd om relaties draait. Hoe we die relaties vormgeven en welke inhouden we in het onderwijs aan de orde stellen hangt in hoge mate af van wat we met het onderwijs willen bereiken. Ik betoog dat er aan de vraag naar het doel van het onderwijs drie dimensies zijn te onderscheiden: kwalificatie, socialisatie en subjectivering. Het feit dat het vraagstuk van de doelen van het onderwijs multidimensioneel is, betekent dat leraren in staat moeten zijn om oordelen te vellen over wat, in een specifieke situatie, onderwijspedagogische gezien wenselijk is. Het vermogen om zulke oordelen te vellen, is geen vaardigheid of competentie maar een integrale kwaliteit van de pedagogische professional. De opleiding van leraren zou daarom aandacht moeten besteden aan de vorming van virtuositeit in het vellen van oordelen over wat onderwijspedagogisch gezien wenselijk is. Ik beschrijf beknopt hoe dit zou kunnen worden gedaan